Trong quá trình sử dụng, việc tủ lạnh bị kêu hay rung lắc một cách bất thường là một trong những lỗi thường gặp, đặc biệt với các thiết bị đã sử dụng lâu năm. Những âm thanh lạ không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo tủ lạnh đang gặp vấn đề. Nắm rõ các biểu hiện và nguyên nhân gây tiếng ồn sẽ giúp bạn nhanh chóng xác định được tình trạng và đưa ra giải pháp khắc phục phù hợp, đảm bảo thiết bị bảo quản thực phẩm của gia đình luôn hoạt động hiệu quả và bền bỉ.
Thông thường, hiện tượng Tủ Lạnh Kêu có thể được chia làm hai nhóm biểu hiện chính: tiếng kêu to bất thường và tiếng kêu nhỏ hơn như ro ro, lạch cạch. Dưới đây là phân tích chi tiết về nguồn gốc của những âm thanh này và cách xử lý.
1. Tủ lạnh kêu to bất thường: Nguyên nhân và cách xử lý
Khi tủ lạnh nhà bạn phát ra tiếng kêu to gây khó chịu, nguyên nhân có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, từ vị trí đặt không bằng phẳng, các ốc vít bị lỏng cho đến sự cố ở một linh kiện bên trong. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất khiến tủ lạnh kêu to và cách khắc phục tương ứng.
1.1. Chảo đựng nước thải bị lệch vị trí
Chảo đựng nước thải thường nằm ở phía dưới cùng của tủ lạnh, có nhiệm vụ hứng nước ngưng tụ trong quá trình làm lạnh. Chảo này thường được cố định trên một lớp cao su xốp để giảm rung và tiếng ồn. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, chảo có thể bị lệch khỏi vị trí ban đầu do di chuyển hoặc va chạm. Khi đó, nó có thể chạm vào đường làm mát hoặc dây tản nhiệt, gây ra rung lắc và tiếng kêu to.
Cách kiểm tra rất đơn giản: hãy cúi xuống và lắng nghe tiếng ồn phát ra từ phía dưới tủ lạnh. Nếu tiếng kêu to bắt nguồn từ khu vực này, khả năng cao là do chảo đựng nước thải. Để khắc phục, bạn chỉ cần nhẹ nhàng điều chỉnh chảo trở lại đúng vị trí cố định ban đầu.
Hình ảnh minh họa chảo đựng nước thải dưới đáy tủ lạnh
1.2. Ghim lốc máy bị lỏng/tuột
Nếu bạn nghe thấy tiếng kêu “re re” giống như các vật rung chạm vào nhau, hãy kiểm tra các chân ghim cố định lốc (máy nén) của tủ lạnh. Các ghim này có thể bị lỏng hoặc tuột ra sau một thời gian sử dụng, khiến lốc máy rung mạnh và tạo ra tiếng ồn. Trường hợp này, bạn chỉ cần cố định lại các chân ghim cho chắc chắn.
1.3. Tiếng ồn nghe như tiếng gió
Trong chu trình làm lạnh, khi nhiệt độ bên trong tủ chưa đạt mức cài đặt, mô tơ quạt gió sẽ hoạt động để lưu thông không khí lạnh khắp các ngăn. Hoạt động này có thể tạo ra tiếng ồn “vù vù” nghe như tiếng gió thổi. Đây là âm thanh hoàn toàn bình thường và sẽ tự động giảm hoặc ngưng khi tủ đã đạt đủ độ lạnh cần thiết. Bạn không cần lo lắng về tiếng ồn này.
1.4. Tủ lạnh kêu to và phát ra từ ngăn đá
Nếu tiếng kêu to phát ra chủ yếu từ ngăn đá, nghe giống tiếng động cơ bị khô dầu mỡ, nguyên nhân có thể là mô tơ cánh quạt gió trong ngăn đá bị khô hoặc kẹt. Mô tơ quạt có nhiệm vụ đẩy khí lạnh từ dàn lạnh vào trong ngăn. Khi nó gặp sự cố, tiếng ồn sẽ xuất hiện.
1.5. Mẫu tủ lạnh không đóng tuyết thường phát ra tiếng kêu định kỳ
Các mẫu tủ lạnh không đóng tuyết hoạt động dựa trên cơ chế xả đá tự động. Khi tủ hoạt động một thời gian và tuyết bắt đầu tích tụ trên dàn lạnh, rơ-le xả băng sẽ kích hoạt bộ phận làm nóng để loại bỏ lớp tuyết này. Quá trình xả đá này đôi khi tạo ra tiếng ồn “lạch cạch” do lớp băng tan hoặc do sự giãn nở của vật liệu. Đây là tiếng ồn bình thường trong chu trình hoạt động và thường không kéo dài. Hiện nay, nhiều dòng tủ lạnh không đóng tuyết hiện đại đã được cải tiến để vận hành êm ái hơn đáng kể.
Một mẫu tủ lạnh không đóng tuyết
1.6. Các tấm nam châm trên mặt tủ hoặc vỏ tủ lạnh bị lỏng
Nguyên nhân khiến tủ lạnh kêu to đôi khi không nằm ở bộ phận bên trong mà là các vật thể đặt bên ngoài. Những tấm nam châm trang trí trên cánh cửa, đồ vật đặt trên nóc tủ hoặc thậm chí là vỏ tủ lạnh bị lỏng lẻo có thể rung lên khi máy hoạt động và tạo ra tiếng ồn.
Để khắc phục, bạn có thể thử nhấn nhẹ vào hai bên hông hoặc cánh cửa tủ để đảm bảo vỏ tủ được khép kín và chắc chắn. Đồng thời, loại bỏ các vật trang trí không cần thiết hoặc đồ đạc trên nóc tủ.
Nam châm trang trí trên cánh cửa tủ lạnh
1.7. Tủ lạnh kêu to do dung tích lớn
Nếu bạn vừa chuyển sang sử dụng một chiếc tủ lạnh có dung tích lớn hơn đáng kể so với tủ cũ, bạn có thể cảm thấy tiếng ồn từ tủ mới to hơn. Điều này khá bình thường bởi vì tủ lạnh dung tích lớn thường có lốc máy và hệ thống làm lạnh hoạt động với công suất cao hơn để đảm bảo nhiệt độ ổn định cho không gian rộng. Do đó, tiếng ồn cũng có xu hướng lớn hơn. Bạn có thể cần một thời gian để làm quen với âm thanh hoạt động của chiếc tủ mới.
2. Tủ lạnh phát ra tiếng kêu ro ro, lạch cạch: Nguyên nhân phổ biến
Ngoài tiếng kêu to, tủ lạnh còn có thể phát ra các âm thanh nhỏ hơn như ro ro, rè rè, lạch cạch hay lục cục. Những tiếng động này cũng có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác nhau.
2.1. Vỏ tủ lạnh lỏng lẻo hoặc do phụ kiện trang trí
Tương tự như nguyên nhân gây tiếng kêu to, vỏ tủ lạnh bị lỏng lẻo hoặc các vật trang trí như nam châm trên cánh cửa có thể tạo ra tiếng kêu lạch cạch hoặc rè rè do rung nhẹ.
Cách xử lý là đảm bảo vỏ tủ được cố định chắc chắn bằng cách nhấn vào các cạnh và kiểm tra các mối nối. Loại bỏ bớt các vật trang trí không cần thiết trên cánh cửa hoặc nóc tủ, vì chúng không chỉ gây tiếng ồn mà còn cản trở quá trình tản nhiệt.
2.2. Tủ lạnh đặt không cân bằng/vững
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến tủ lạnh kêu lạch cạch hoặc ro ro là do tủ không được đặt cân bằng trên sàn nhà. Khi một chân tủ bị chênh, tủ sẽ dễ bị rung lắc trong quá trình hoạt động, tạo ra tiếng ồn do va chạm nhẹ với sàn hoặc các bộ phận bên trong.
Bạn nên kiểm tra lại độ cân bằng của tủ bằng cách dùng nivo hoặc đơn giản là quan sát. Điều chỉnh chân tủ sao cho cả bốn chân đều chạm sàn và tủ đứng vững. Nhiều tủ lạnh có chân vít kiểu xoắn có thể điều chỉnh độ cao dễ dàng bằng cách xoay.
2.3. Vít bắt dàn lạnh bị lỏng
Đôi khi, tiếng kêu lục cục hoặc “bục bục” xuất hiện ngắt quãng, kèm theo cảm giác tủ hoạt động không ổn định. Nguyên nhân có thể là do các vít bắt dàn lạnh phía sau tủ bị lỏng sau một thời gian sử dụng.
Để khắc phục, bạn cần ngắt nguồn điện của tủ, tháo các vít bị lỏng ra, thêm vòng đệm (gioăng cao su hoặc nhựa mỏng) vào và siết chặt vít lại như cũ. Vòng đệm sẽ giúp cố định chắc chắn hơn và giảm rung động.
2.4. Tủ lạnh kêu do máy nén bị hỏng
Máy nén (lốc) là “trái tim” của tủ lạnh. Nếu máy nén bị hỏng hoặc đã sử dụng quá lâu và xuống cấp, nó có thể phát ra tiếng ồn lớn hơn bình thường, thường là âm thanh nặng nề ở khu vực thấp hơn phía sau tủ.
Đây là một vấn đề kỹ thuật phức tạp và thường cần sự can thiệp của chuyên gia. Trong trường hợp này, tốt nhất là liên hệ với nhà cung cấp, trung tâm bảo hành hoặc thợ sửa chữa tủ lạnh uy tín để được kiểm tra và thay thế máy nén nếu cần thiết.
Hình ảnh máy nén (lốc) của tủ lạnh
2.5. Tủ lạnh kêu có thể là do rơ-le xả đá bị hỏng
Nếu rơ-le xả đá bị hỏng, nó sẽ không thể thực hiện chức năng xả tuyết trên dàn lạnh. Lớp tuyết và băng sẽ tích tụ dày lên, bám vào cánh quạt gió và thành hộp quạt, gây ra tiếng kêu cọ xát hoặc lạch cạch khi quạt hoạt động.
Khi gặp tình trạng này, cần ngắt điện tủ để lớp tuyết tự tan (có thể mất vài giờ), sau đó kiểm tra rơ-le xả đá. Nếu rơ-le hỏng, cần thay thế bằng một rơ-le mới phù hợp với model tủ lạnh của bạn.
Một chiếc rơ-le xả đá trong tủ lạnh
2.6. Tủ lạnh kêu có thể do cánh quạt bị khô dầu
Như đã đề cập ở phần tiếng kêu to, tiếng kêu từ ngăn đá nghe như động cơ khô dầu mỡ thường là do mô tơ cánh quạt gió bị khô hoặc thiếu dầu bôi trơn.
Để khắc phục, bạn cần ngắt nguồn điện, lấy hết thực phẩm ra ngoài. Dùng tua vít lách nhẹ vào khe thổi gió trong ngăn đá để tháo nắp che quạt. Bạn sẽ thấy mô tơ cánh quạt gió bên trong. Cẩn thận tháo mô tơ ra, tra một ít dầu bôi trơn chuyên dụng cho mô tơ vào các trục quay, sau đó lắp lại như cũ. Tiếng kêu khô sẽ biến mất.
Mô tơ cánh quạt gió trong ngăn đông tủ lạnh
2.7. Tủ lạnh để không cân bằng
Lặp lại ý ở mục 2.2, việc tủ lạnh không được đặt cân bằng là nguyên nhân rất phổ biến của các tiếng kêu ro ro, lạch cạch và rung nhẹ. Khi tủ bị chênh, trọng lực không phân bố đều lên các chân, khiến tủ dễ bị rung lắc khi máy nén hoặc quạt hoạt động.
Kiểm tra lại mặt sàn và điều chỉnh chân tủ để đảm bảo tủ đứng vững chắc, không bị bập bênh. Đối với sàn không bằng phẳng, có thể dùng miếng đệm lót dưới chân tủ (nếu chân tủ không có vít điều chỉnh độ cao).
Trên đây là tổng hợp các nguyên nhân phổ biến nhất khiến tủ lạnh phát ra tiếng kêu bất thường cùng với hướng dẫn cách kiểm tra và khắc phục. Hy vọng qua bài viết này, bạn có thể tự chẩn đoán được vấn đề mà chiếc tủ lạnh nhà mình đang gặp phải và xử lý kịp thời, hoặc ít nhất là biết khi nào cần nhờ đến sự giúp đỡ của thợ chuyên nghiệp. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi nghe thấy những âm thanh lạ từ chiếc tủ lạnh của mình.