Máy lạnh đã trở thành thiết bị không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, mang lại sự thoải mái và mát mẻ trong những ngày hè oi bức. Hiểu rõ nguyên lý hoạt động của máy lạnh sẽ giúp bạn sử dụng hiệu quả, tiết kiệm điện năng và khắc phục được một số sự cố thường gặp. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy lạnh một chiều và hai chiều.
1. Cấu tạo của máy điều hòa
Máy điều hòa được cấu tạo bởi nhiều bộ phận và linh kiện phức tạp, mỗi bộ phận đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động trơn tru và hiệu quả. Dưới đây là thông tin chi tiết về vị trí lắp đặt và chức năng của các bộ phận chính:
| Bộ phận | Vị trí lắp đặt | Chức năng |
|---|---|---|
| Dàn lạnh | Lắp đặt trong nhà, ở những vị trí phù hợp nhất cho mỗi không gian phòng | Làm mát bằng cách trao đổi nhiệt với không khí trong phòng thông qua quạt dàn lạnh. |
| Dàn nóng | Lắp đặt ngoài trời, cần lắp đặt ở những vị trí thông thoáng, cố định, chắc chắn | Trao đổi nhiệt của môi chất với môi trường, sau khi được máy nén nén lại với áp suất cao, nhiệt độ cao (xả nhiệt ra môi trường) |
| Máy nén (Block/Lốc) | Được sắp xếp trong dàn nóng điều hòa, có độ lớn tới ¾ dàn nóng. | Nén và hút môi chất lạnh trong hệ thống, đồng thời tạo ra áp suất chênh lệch giữa các trạng thái của môi chất lạnh để làm mát. |
| Quạt dàn nóng | Được lắp đặt bên trong dàn nóng. | Thổi khí nóng đi qua dàn nóng và xả ra ngoài môi trường |
| Quạt dàn lạnh | Lắp đặt bên trong dàn lạnh của điều hòa. | Thổi khí lạnh ra không gian phòng, làm nhiệt độ trong phòng giảm xuống nhiệt độ cài đặt |
| Ống dẫn gas | Kết nối dàn nóng với dàn lạnh, được lắp phù hợp với thiết kế phòng | Đường đi của môi chất lạnh giữa dàn nóng và dàn lạnh |
| Van tiết lưu | Thường được lắp đặt ở dàn nóng, đối với điều hòa treo tường | Sau khi môi chất lạnh được máy nén nén và đẩy với nhiệt độ cao, áp suất cao và được làm giảm nhiệt độ bởi quạt dàn nóng, van tiết lưu sẽ làm giảm áp suất, nhiệt độ khi môi chất lạnh đi qua |
| Tụ điện | Được đặt tại vị trí bên trong dàn nóng (chỉ dùng với máy Non-inverter). | Hỗ trợ máy nén (quạt) hoạt động |
| Bảng mạch điều khiển | Máy cơ: Chỉ có 1 mạch điều khiển lắp đặt ở dàn lạnh; Máy Inverter: – 1 mạch ở dàn lạnh – bảng mạch điều khiển chính – 1 mạch ở dàn nóng: mạch điều khiển tần số hoạt động của máy nén (mạch công suất) | Là “bộ não” điều khiển và kiểm soát tất cả hoạt động bên trong điều hòa. |
| Van đảo chiều (Thuộc điều hòa 2 chiều) | Được lắp đặt ở dàn nóng, cùng khu vực với máy nén | Thông qua quá trình đóng mở van có nhiệm vụ chuyển đổi điều hướng lưu lượng môi chất lạnh khi đi qua van |
Trên đây là cấu tạo chung của 2 loại điều hòa chính hiện nay, bao gồm điều hòa 1 chiều và điều hòa 2 chiều. Cấu tạo của 2 loại điều hòa sẽ tương tự nhau, tuy nhiên dòng điều hòa 2 chiều sẽ có thêm bộ phận khác phức tạp hơn như van đảo chiều. Bạn có thể tham khảo thêm sơ đồ cấu tạo của từng loại điều hòa.
Cấu tạo điều hòa 2 chiều có thêm một số bộ phận như van đảo chiều so với cấu tạo điều hòa 1 chiều.
2. Nguyên lý hoạt động của điều hòa 1 chiều và 2 chiều
Về cơ bản, nguyên lý hoạt động của điều hòa 1 chiều và điều hòa 2 chiều khá giống nhau, điều hòa sẽ làm lạnh không khí bằng cách chạy cả dàn nóng và dàn lạnh. Trong đó, dàn lạnh sẽ hoạt động liên tục, còn dàn nóng vừa hoạt động vừa nghỉ để điều chỉnh nhiệt độ phòng sao cho phù hợp nhất.
2.1. Nguyên lý làm việc của điều hòa 1 chiều
Nguyên lý hoạt động của máy điều hòa 1 chiều trải qua 5 giai đoạn chính:
- Giai đoạn 1: Máy nén nén và đẩy môi chất lạnh ở trạng thái nhiệt độ cao, áp suất cao lên dàn ngưng tụ.
- Giai đoạn 2: Tại dàn ngưng tụ, môi chất lạnh tiến hành trao đổi nhiệt và chuyển sang thể lỏng.
- Giai đoạn 3: Môi chất lạnh sau khi đi qua van tiết lưu sẽ chuyển đổi trạng thái áp suất thấp, nhiệt độ thấp và đi tới dàn lạnh.
- Giai đoạn 4: Trong dàn lạnh, môi chất lạnh ở thể lỏng sẽ giúp hạ nhiệt không khí trong phòng. Quạt gió hút không khí vào dàn lạnh, qua môi chất làm lạnh sẽ đẩy khí mát trở lại.
- Giai đoạn 5: Môi chất sau khi trao đổi nhiệt với môi trường trong phòng và chuyển dần sang thể khí được máy nén hút về, qua bầu tách lỏng để đảm bảo môi chất lạnh hồi về máy nén hoàn toàn ở thể khí. Kết thúc một chu trình làm việc và sẵn sàng quay lại giai đoạn đầu.
Các chu trình làm lạnh được lặp đi lặp lại, đảm bảo mang lại không khí mát mẻ và thỏa mãn nhu cầu sử dụng của người dùng. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin qua các nguồn khác nhau trên internet.
2.2. Nguyên lý làm việc của điều hòa 2 chiều
Nguyên lý làm lạnh của điều hòa 2 chiều cũng như điều hòa 1 chiều, bên cạnh nguyên lý làm lạnh, điều hòa 2 chiều còn có nguyên lý làm nóng.
1- Nguyên lý làm lạnh của điều hòa 2 chiều:
- Giai đoạn 1: Khi chế độ làm lạnh trên điều hòa được kích hoạt, máy nén hoạt động, thực hiện nén môi chất ở nhiệt độ và áp suất cao. Sau đó, môi chất sẽ được đẩy lên dàn ngưng tụ.
- Giai đoạn 2: Khi môi chất đến dàn ngưng tụ sẽ được biến đổi nhiệt và chuyển sang thể lỏng.
- Giai đoạn 3: Môi chất lạnh tiếp tục đi vào van tiết lưu, được biến đổi thành áp suất, nhiệt độ thấp và di chuyển tới dàn lạnh.
- Giai đoạn 4: Môi chất trong trạng thái lỏng sẽ hoạt động để giảm nhiệt độ không khí trong phòng. Quạt gió đưa không khí đến dàn lạnh, đi qua môi chất làm lạnh để vào phòng.
- Giai đoạn 5: Môi chất sau khi thực hiện nhiệm vụ làm mát phòng sẽ được hút về bầu chất lỏng ở thể khí để đến máy nén, đảm bảo không thoát khí lạnh ra bên ngoài. Một chu trình làm lạnh của kết thúc, điều hòa 2 chiều tiếp tục thực hiện những chu trình tiếp theo.
2- Nguyên lý làm nóng của điều hòa 2 chiều:
So với chế độ làm lạnh, chế độ làm nóng chỉ trải qua 4 giai đoạn như sau:
- Giai đoạn 1: Người dùng kích hoạt chế độ sưởi thì van đảo chiều sẽ được cung cấp điện. Lúc này, cầu 1 hoạt động với cầu 4, cầu 2 hoạt động thông với cầu 3.
- Giai đoạn 2: Chế độ sưởi biến dàn lắp ngoài trời thành dàn lạnh và dàn trong nhà thành dàn nóng. Khí gas đi từ dàn ngoài trời ở thể khí, nhiệt độ cao, áp suất thấp vào van đảo chiều bằng cầu số 2, 3 đến bình bay gas lỏng và đi vào máy nén.
- Giai đoạn 3: Máy nén sẽ nén khí gas đến nhiệt độ cao, áp suất thấp và chuyển đến dàn nóng trong nhà bằng cầu số 1 và 4 của van đảo chiều. Khí gas bắt đầu hấp thụ nhiệt độ của phòng, chuyển sang thể lỏng có nhiệt độ thấp nhưng áp suất cao.
- Giai đoạn 4: Sau khi gas được đưa qua van tiết lưu dần biến thành áp suất thấp, nhiệt độ thấp và đi đến phin lọc để lọc hết tạp chất, tới dàn lạnh và tỏa nhiệt lạnh ra ngoài môi trường, kết thúc 1 chu trình làm nóng của điều hòa.
Nguyên lý hoạt động điều hòa 2 chiều Nguyên lý hoạt động của điều hòa 2 chiều sẽ bao gồm nguyên lý làm lạnh và nguyên lý làm nóng.
3. Lưu ý khi thực hiện tháo lắp máy điều hòa
Trong quá trình thực hiện tháo điều hòa để kiểm tra, vệ sinh, bạn cần ngắt hệ thống điện và đảm bảo tháo lắp đúng trình tự để tránh các rủi ro sau đây:
- Rủi ro rò rỉ gas: Khi tháo và tiến hành lắp lại các linh kiện của điều hòa, nếu người dùng lắp sai kỹ thuật đường ống dẫn gas sẽ làm rò rỉ khí gas, khiến điều hòa hoạt động kém, lâu dần hỏng thiết bị.
- Thất lạc, thiếu linh kiện: Tất cả linh kiện bên trong điều hòa đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau và đảm nhận chức năng nhất định giúp điều hòa hoạt động trơn tru. Nếu không may thiếu, mất đi một vài linh kiện, chắc chắn điều hòa sẽ không thể hoạt động như bình thường, thậm chí hỏng hóc và tốn chi phí sửa chữa.
- Lắp đặt sai các bộ phận: Các bộ phận không nằm đúng vị trí lắp đặt sẽ khiến điều hòa không thể hoạt động hoặc làm hư hỏng những bộ phận khác trong thiết bị.
Để tránh những rủi ro lắp đặt sai vị trí gây hỏng hóc điều hòa, bạn hãy tìm hiểu kỹ cách lắp điều hòa và cách tháo điều hòa chuẩn kỹ thuật nhé.
Lưu ý khi tháo lắp điều hòa Có 3 lưu ý quan trọng bạn không nên bỏ qua khi thực hiện việc tháo, lắp điều hòa.
Như vậy, bài viết đã giới thiệu chi tiết về cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của máy điều hòa. Đây chắc chắn là những kiến thức quan trọng bạn nên bỏ túi để sử dụng và bảo quản tốt hơn điều hòa của mình. Để hiểu rõ hơn về lắp máy lạnh, bạn có thể tham khảo thêm bài viết khác trên website của chúng tôi. Nếu gặp vấn đề về bảng áp suất gas lạnh, hãy liên hệ chuyên gia. Việc hiểu rõ về điện 3 pha là gì cũng rất quan trọng khi sử dụng máy lạnh công suất lớn. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về các thiết bị hỗ trợ như kích cá sấu và ga điều hòa.